Ama Gau Beltxeran
Mertxika guria
yaterakoan,
ez duk leenen-ozka
bezelakorik:
ark gozo-sabela
leerrarazten dik;
ark bustitzen agoa,
gaiñezkakoan.
Berdin duk oporra:
leenean, onen;
agortzenago ta
mikatzagotzen.
Gazte dugu gaurko
mertxika-yabe.
Bil ezak eskuan,
egiok usai;-
ozka ta milixka,
dukeiño garai:
gaur asegin, badukek
biar oiñaze ...
Ama Gau beltxeran
geroz ernari,
ekartzen al-ditun
anitz aur argi!
Sapailloan zuti
-gaurko gaugiro!-
Gogo-soiñetan duk
atsegin guri!
Kezkok yaregiña,
gaur Ondaurtz-aldi
duk asia; gaur buka
Irizar-aro.
Yoan duk Negu beltz
ikastaro zail;
dei'zagun nagusi,
Uda yaun orail!
Mertxika guria
yaterakoan,
ez duk leenen-ozka
bezelakorik:
ark gozo-sabela
leerrarazten dik;
ark bustitzen agoa,
gaiñezkakoan.
Berdin duk oporra:
leenean, onen;
agortzenago ta
mikatzagotzen.
Gazte dugu gaurko
mertxika-yabe.
Bil ezak eskuan,
egiok usai;-
ozka ta milixka,
dukeiño garai:
gaur asegin, badukek
biar oiñaze ...
Ama Gau beltxeran
geroz ernari,
ekartzen al-ditun
anitz aur argi!
Sapailloan zuti
-gaurko gaugiro!-
Gogo-soiñetan duk
atsegin guri!
Kezkok yaregiña,
gaur Ondaurtz-aldi
duk asia; gaur buka
Irizar-aro.
Yoan duk Negu beltz
ikastaro zail;
dei'zagun nagusi,
Uda yaun orail!
EUSKAL DANTZA
Euskal herrian egiten den dantza da baserritarrez jantzita egiten dena.
Erromerietan dantzatzen dira.
Herri bakoitzak bere dantza du eta dantza hauek aspaldikoak dira.
Festetan plazetan dantzatzen dira eta dantza asko aldatu eta modernagoak bihurtu dituzte antzinako dantzetan oinarrituz.
Euskal herrian egiten den dantza da baserritarrez jantzita egiten dena.
Erromerietan dantzatzen dira.
Herri bakoitzak bere dantza du eta dantza hauek aspaldikoak dira.
Festetan plazetan dantzatzen dira eta dantza asko aldatu eta modernagoak bihurtu dituzte antzinako dantzetan oinarrituz.
AMAIA KEREJETA
Amaia Kerejeta Beasainen jaio zen 1963ko Apirilaren 19an.
Hiru ahizpa dira bat Josebe gazteena erdikoa Amaia eta zaharrena Olatz. Bere aita Jesus CAF lantegian egiten zuen lan eta Porteria izeneko auzoan bizi zen CAFeko etxebizitzetan eta bere ama,Miren,etxeko lanetan aritzen zen.
Sei urte zituela aitak etxe berri bat erosi zuen Porteriako auzoan.
Bost urterekin CAFeko monjetako eskolan hasi zen eta zazpi urtekin San Jose monjetara joan zen. Hamaika urtekin Beasainen Ikastola ireki zen eta han bi urte egin zituen.Gurasoak Naturazaleak ziren eta astebururo mendira joaten ziren.
Hamairu urtekin bere aitaren lan aldaketa zela eta Donostira bizitzera joan ziren.Karmelita eikastetxean hasi zen baina bere ikasketak Usandizaga institutuan amaitu zituen.
Gurasoen naturaren zaletasun hori ere jaso zuen eta Los Luises Antiguoko mendi elkarte batekin hasi zen mendira joaten. Magisteritza hasi baina lehen Suizan, Alpetako Evolen izeneko herri txiki batean lanean aritu zen.
Oposaketa gainditu eta Irunen,Orion,Getarian,Usurbilen,Aian eta orain Orokietan dago lanean.
Orion, Pepe bere bikotea ezagutu zuen eta elkarrekin bizitzen jarri ziren Zarautzen,harreman honetatik Mattin jaio zen.
Amaia Kerejeta Beasainen jaio zen 1963ko Apirilaren 19an.
Hiru ahizpa dira bat Josebe gazteena erdikoa Amaia eta zaharrena Olatz. Bere aita Jesus CAF lantegian egiten zuen lan eta Porteria izeneko auzoan bizi zen CAFeko etxebizitzetan eta bere ama,Miren,etxeko lanetan aritzen zen.
Sei urte zituela aitak etxe berri bat erosi zuen Porteriako auzoan.
Bost urterekin CAFeko monjetako eskolan hasi zen eta zazpi urtekin San Jose monjetara joan zen. Hamaika urtekin Beasainen Ikastola ireki zen eta han bi urte egin zituen.Gurasoak Naturazaleak ziren eta astebururo mendira joaten ziren.
Hamairu urtekin bere aitaren lan aldaketa zela eta Donostira bizitzera joan ziren.Karmelita eikastetxean hasi zen baina bere ikasketak Usandizaga institutuan amaitu zituen.
Gurasoen naturaren zaletasun hori ere jaso zuen eta Los Luises Antiguoko mendi elkarte batekin hasi zen mendira joaten. Magisteritza hasi baina lehen Suizan, Alpetako Evolen izeneko herri txiki batean lanean aritu zen.
Oposaketa gainditu eta Irunen,Orion,Getarian,Usurbilen,Aian eta orain Orokietan dago lanean.
Orion, Pepe bere bikotea ezagutu zuen eta elkarrekin bizitzen jarri ziren Zarautzen,harreman honetatik Mattin jaio zen.
<object height="267" width="200" classid="clsid:D27CDB6E-AE6D-11cf-96B8-444553540000"codebase="http://download.macromedia.com/pub/shockwave/cabs/flash/swflash.cab#version=9,0,28,0" id="widget_name"><param name="movie" value="http://vhss-d.oddcast.com/vhss_editors/voki_player.swf?doc=http://vhss-d.oddcast.com/php/vhss_editors/getvoki/chsm=8688775779b0e27ec5a5989f7591e536%26sc=12320657" /><param name="quality" value="high" /><param name="allowScriptAccess" value="always" /><param name="width" value="200" /><param name="height" value="267" /><param name="allowNetworking" value="all"/><param name="wmode" value="transparent" /><param name="allowFullScreen" value="true" /><embed height="267" width="200" src="http://vhss-d.oddcast.com/vhss_editors/voki_player.swf?doc=http%3A%2F%2Fvhss-d.oddcast.com%2Fphp%2Fvhss_editors%2Fgetvoki%2Fchsm=8688775779b0e27ec5a5989f7591e536%26sc=12320657" quality="high" allowScriptAccess="always" allowNetworking="all" wmode="transparent" allowFullScreen="true" pluginspage="http://www.adobe.com/shockwave/download/download.cgi?P1_Prod_Version=ShockwaveFlash" type="application/x-shockwave-flash"
ALEGIA
Alegiak animaliak protagonistak diren istorio laburrak dira eta bukaera ikuskizun moral bat da.
Egile ezagunenak,Esopo Greziarra,Fedro Greziarra,La Fontaine Frantsesa eta Samaniego Arabakoa ziren.
Egile euskaldunak hauek izan ziren:Juan Antonio,Bizenta Mogel,Artxu,Iturriaga,Oxobi ziren.
Egitura eta hizkera erraza erabiltzen zituzten.
Esoporen alegiak V.aurretik egin ziren ezagun eta Europako hizkuntza askotara itzuli zen.Ipuinlari Grekoa zen eta bere alegietan animaliak dira protagonistak eta pasadizo moral edo satirikoak agertzen dira.
Helburua irakatsi eta plazerra ematea da eta Euskal Herrian ezagutza handia naturaz eta abereen izaraz alegien ondorioz.
Bizenta Mogel Egizabal alegigile ezaguna zen eta Azkoitian jaio zen.Bere aita sendagilea zen baina gazte hil zen.
Markinara joan zen bere osaba apaiz idazlearengana eta osabak bultzatu zuen alegiak idaztera.
Elauterio Basozabalekin ezkondu zen Bizenta Mogel baina zoritxarrez hil egin zen.
Euskaraz idatzi zuen lehen emakumea izan zen eta bere ipuin ezagunena Ipui Onac izan zen.
Alegietan hainbat baliabide agertzen dira adibidez etopeiak pertsonai baten ohituren eta jardunbide moralen deskribapena adierazten ditu.Prosopografiak pertsona baten alde fisikoa azaltzen du helburu eta amaitzeko prosopopeia gizakien portaera eta ezaugarriak egozten zaizkie izaki bizigabeei.
Alegiak animaliak protagonistak diren istorio laburrak dira eta bukaera ikuskizun moral bat da.
Egile ezagunenak,Esopo Greziarra,Fedro Greziarra,La Fontaine Frantsesa eta Samaniego Arabakoa ziren.
Egile euskaldunak hauek izan ziren:Juan Antonio,Bizenta Mogel,Artxu,Iturriaga,Oxobi ziren.
Egitura eta hizkera erraza erabiltzen zituzten.
Esoporen alegiak V.aurretik egin ziren ezagun eta Europako hizkuntza askotara itzuli zen.Ipuinlari Grekoa zen eta bere alegietan animaliak dira protagonistak eta pasadizo moral edo satirikoak agertzen dira.
Helburua irakatsi eta plazerra ematea da eta Euskal Herrian ezagutza handia naturaz eta abereen izaraz alegien ondorioz.
Bizenta Mogel Egizabal alegigile ezaguna zen eta Azkoitian jaio zen.Bere aita sendagilea zen baina gazte hil zen.
Markinara joan zen bere osaba apaiz idazlearengana eta osabak bultzatu zuen alegiak idaztera.
Elauterio Basozabalekin ezkondu zen Bizenta Mogel baina zoritxarrez hil egin zen.
Euskaraz idatzi zuen lehen emakumea izan zen eta bere ipuin ezagunena Ipui Onac izan zen.
Alegietan hainbat baliabide agertzen dira adibidez etopeiak pertsonai baten ohituren eta jardunbide moralen deskribapena adierazten ditu.Prosopografiak pertsona baten alde fisikoa azaltzen du helburu eta amaitzeko prosopopeia gizakien portaera eta ezaugarriak egozten zaizkie izaki bizigabeei.
ARGUDIO TESTUA
Gorputz neurrien diktadura eta modaren diktadura dagoela eta ez dagoela,eztabaida handiak egoten dira.Batzuei gaizki iruditzen zaie anuntzioetan etab mutil eta neska neurri onenekin jartzea,baina ni horren alde nago.
Niri iruditzen zait zerbaitegatik ateratzen direla mutil eta neska asko arropa gutxirekin anuntzioetan,hau da gizarteari gustatu egiten zaiolako, ez dituzte mutila eta neskak arropa gutxirekin jarriko kapritxoz.Esan nahi du anuntzio haiek ikustean denei atentzioa deitzen digula.
Beste eztabaida bat da zergatik arropa gutxirekin ateratzen diren denak,neurri egokiak ala gorputz perfektua duten,ni honen alde nago pertsona gehienei eta ni barne gehiago gustatzen zaigu gorputz ona duen pertsona bat ateratzea gorputz txarra duen pertsona bat ateratzea baino,gainera gorputz ona ez daukaten gehienek ez zuten nahiko atera anuntzio batean bere gorputza erakusten.Ni erabat honen alde nago begiratzeko gogo gehiago ematen diolako9 jendeari gorputz eder bat egonda telebista atzean,baina esan beharra dago jendeari konplejoa sortzen diola.
Nik uste anuntzio hauek egiten jarraitu behar dutela beraiek irabazten ateratzen direlako eta azkenean guk ezin diegulako esan ezer moduko anuntzioak egin behar dituzten.
Gorputz neurrien diktadura eta modaren diktadura dagoela eta ez dagoela,eztabaida handiak egoten dira.Batzuei gaizki iruditzen zaie anuntzioetan etab mutil eta neska neurri onenekin jartzea,baina ni horren alde nago.
Niri iruditzen zait zerbaitegatik ateratzen direla mutil eta neska asko arropa gutxirekin anuntzioetan,hau da gizarteari gustatu egiten zaiolako, ez dituzte mutila eta neskak arropa gutxirekin jarriko kapritxoz.Esan nahi du anuntzio haiek ikustean denei atentzioa deitzen digula.
Beste eztabaida bat da zergatik arropa gutxirekin ateratzen diren denak,neurri egokiak ala gorputz perfektua duten,ni honen alde nago pertsona gehienei eta ni barne gehiago gustatzen zaigu gorputz ona duen pertsona bat ateratzea gorputz txarra duen pertsona bat ateratzea baino,gainera gorputz ona ez daukaten gehienek ez zuten nahiko atera anuntzio batean bere gorputza erakusten.Ni erabat honen alde nago begiratzeko gogo gehiago ematen diolako9 jendeari gorputz eder bat egonda telebista atzean,baina esan beharra dago jendeari konplejoa sortzen diola.
Nik uste anuntzio hauek egiten jarraitu behar dutela beraiek irabazten ateratzen direlako eta azkenean guk ezin diegulako esan ezer moduko anuntzioak egin behar dituzten.
ARGUDIOZKO TESTUA
110 Streeteko geltokia bi historien edo pertsonaien elkarketa da. Mutil gazte bat bere herritik ihes Estatu Batuetara joaten da lan baten bila.Taberna batean hasten da lanean eta Katherine bere jabeak lan batzuk ematen dizkio adibidez droga leku batetik bestera eramatea. Katherinek Mikelekin sexu harremanak nahi zituen.Beste aldetik neska bat dago eta kartel publizitarioak diseinatzen egiten du lan. Neskak jendeak idatz dezakeen kartel publizitario bat diseinatu zuen eta Mikel eta neska kanta baten zatiak idatziz ezagutzen dira.Drogaren kontuen ondorioz Joek Mikel hiltzen du.
Zorion Perfektua hilketa edo atentatu baten buruzko nobela bat da. Pianoa jotzetik bueltan bere mutur parean taberna batetik atera zen gizon bat hiltzen dute eta SHOCK moduan geldik denbora asko pasatzen du gizonaren parean hura odolusten ari den bitartean.Periodikoan agertzen da eta jendeak marginatu egiten du.Trauma hura pasaraztea asko nkosatzen zaio baina denborarekin lortzen du.
Ispilu gainean lotan nobela bere aitonaren bila ateratzen den mutiko baten buruzko historia bat da.
Diegori bere osaba Benjamin hildakoan bere amonaren etxera joaten da gauza batzuen bila eta bere aitonaren gutun batzuk bilatzen ditu.Diegok pentsatzen zuen bere aitona orain dela 40 urte hil zela.Kasua aztertzen hasi eta Valera Kapitaina hil zuela konturatzen da.Helbidea lortuta Kubara bidaiatzen du eta Taniaz maitemintzen da eta baita ere bere aitona ezagutzen du.
Hiru nobelek maitasun historio bat dute 110 streeteko geltokian Mikel eta kartel publizitarioak diseinatzen dituen artekoa eta baita Khaterinek Mikelengan zuena ere. Zorion Perfektuan adibidez oso diferentea Suizan ezagutzen duen mutil batekin ezkondu eta oso gutxi irauten du.Hirugarren nobelan Alejandro eta maitasuna dago eta Tania eta Diegorena. Hiru maitasun historiak gaizki amaitzen dira: lehenengoa hilketan,bestea haserrean eta besteak distantziak banatzen ditu.
Hiru nobelek denboran koinziditzen dute. Esangonuke E.T.A ren eta Frankoren garaikoak direla 110 streeteko geltokian Mikel bere herritik ihes ari delako,Zorion perferktuan atentatu bat egoten delako eta azkenekoan Franko etab aipatzen dituelako.
Hiru historietako protagonistak gazteak dira eta hirurak bidaiatzen dute atzerrira nahiz eta Zorion perfektuko bidaiak garrantzi gutxiago eduki.
110 Streeteko geltokia bi historien edo pertsonaien elkarketa da. Mutil gazte bat bere herritik ihes Estatu Batuetara joaten da lan baten bila.Taberna batean hasten da lanean eta Katherine bere jabeak lan batzuk ematen dizkio adibidez droga leku batetik bestera eramatea. Katherinek Mikelekin sexu harremanak nahi zituen.Beste aldetik neska bat dago eta kartel publizitarioak diseinatzen egiten du lan. Neskak jendeak idatz dezakeen kartel publizitario bat diseinatu zuen eta Mikel eta neska kanta baten zatiak idatziz ezagutzen dira.Drogaren kontuen ondorioz Joek Mikel hiltzen du.
Zorion Perfektua hilketa edo atentatu baten buruzko nobela bat da. Pianoa jotzetik bueltan bere mutur parean taberna batetik atera zen gizon bat hiltzen dute eta SHOCK moduan geldik denbora asko pasatzen du gizonaren parean hura odolusten ari den bitartean.Periodikoan agertzen da eta jendeak marginatu egiten du.Trauma hura pasaraztea asko nkosatzen zaio baina denborarekin lortzen du.
Ispilu gainean lotan nobela bere aitonaren bila ateratzen den mutiko baten buruzko historia bat da.
Diegori bere osaba Benjamin hildakoan bere amonaren etxera joaten da gauza batzuen bila eta bere aitonaren gutun batzuk bilatzen ditu.Diegok pentsatzen zuen bere aitona orain dela 40 urte hil zela.Kasua aztertzen hasi eta Valera Kapitaina hil zuela konturatzen da.Helbidea lortuta Kubara bidaiatzen du eta Taniaz maitemintzen da eta baita ere bere aitona ezagutzen du.
Hiru nobelek maitasun historio bat dute 110 streeteko geltokian Mikel eta kartel publizitarioak diseinatzen dituen artekoa eta baita Khaterinek Mikelengan zuena ere. Zorion Perfektuan adibidez oso diferentea Suizan ezagutzen duen mutil batekin ezkondu eta oso gutxi irauten du.Hirugarren nobelan Alejandro eta maitasuna dago eta Tania eta Diegorena. Hiru maitasun historiak gaizki amaitzen dira: lehenengoa hilketan,bestea haserrean eta besteak distantziak banatzen ditu.
Hiru nobelek denboran koinziditzen dute. Esangonuke E.T.A ren eta Frankoren garaikoak direla 110 streeteko geltokian Mikel bere herritik ihes ari delako,Zorion perferktuan atentatu bat egoten delako eta azkenekoan Franko etab aipatzen dituelako.
Hiru historietako protagonistak gazteak dira eta hirurak bidaiatzen dute atzerrira nahiz eta Zorion perfektuko bidaiak garrantzi gutxiago eduki.
NIRE AITAREN ETXEA
Nire aitaren etxearen igrolea Gabriel Aresti da eta hartzailea Euskal Herriaren aurka zihoan edo zeinentzat zen baina gaur egun irakurtzen duten denentzat .Mezua Euskal Herria defendituko duela zen eta Euskara batuan dago idatzita. Paperean idatzitakoa da eta gaia bere aitaren etxea gogor defendituko duela Euskal Herriaren alde edozer egingo duela da.
Kanpo-egitura aldetik begiratuta ez du ez errima ez neurriari dagokion eskemarik.
Barne -egituraren barruan 1 eta 2 lerroetan sarrera,poemaren tesia edo asmpoak azaltzen ditu.3tik 9 lerroetara bidegabekerien kontrako defentsari buruz hitz egiten du,ondoren 10tik 18. lerroetara lapurretei eusteko asmoa erakusten du. Heriotzarainoko eskubideen defentsa era azaltzen du 30.lerroraino eta amaitzeko 31.lerrotik azken lerroraino poetaren heriotza edo aldarrikapenaren iraupena adierazten du
Orainaldian eta etorkizunean idatzita dago orain defendituko duela esaten duelako eta hiltzen denena zutik iraungo duelako.1.pertsonan idatzia dago idazlearen ikuspuntutik kontatzen duelako eta tokia edo kokalekua Euskal Herriko justiziaren aurka daudenak.
Bi baliabide literario agertzen dira errepika eta paralelismoa.5.ahapaldikoko poema honetako bigarren ahapaldian errepika gertatzen da kontra lerro askoetan azaltzen delako jarraian eta hirugarren ahapaldian paralelismoa dago egitura berdineko lerroak edo estrofak agertzen direlako. 4.ahapaldian ere beste paralelismo bat azaltzen da, defendituko du lau aldiz errepikatzen da nire aitaren etxea ere bai eta nola egitura berbera duten hainbat lerrotako esaldiek poaralelismoa agertzen dela esan daiteke.
Nire aitaren etxearen igrolea Gabriel Aresti da eta hartzailea Euskal Herriaren aurka zihoan edo zeinentzat zen baina gaur egun irakurtzen duten denentzat .Mezua Euskal Herria defendituko duela zen eta Euskara batuan dago idatzita. Paperean idatzitakoa da eta gaia bere aitaren etxea gogor defendituko duela Euskal Herriaren alde edozer egingo duela da.
Kanpo-egitura aldetik begiratuta ez du ez errima ez neurriari dagokion eskemarik.
Barne -egituraren barruan 1 eta 2 lerroetan sarrera,poemaren tesia edo asmpoak azaltzen ditu.3tik 9 lerroetara bidegabekerien kontrako defentsari buruz hitz egiten du,ondoren 10tik 18. lerroetara lapurretei eusteko asmoa erakusten du. Heriotzarainoko eskubideen defentsa era azaltzen du 30.lerroraino eta amaitzeko 31.lerrotik azken lerroraino poetaren heriotza edo aldarrikapenaren iraupena adierazten du
Orainaldian eta etorkizunean idatzita dago orain defendituko duela esaten duelako eta hiltzen denena zutik iraungo duelako.1.pertsonan idatzia dago idazlearen ikuspuntutik kontatzen duelako eta tokia edo kokalekua Euskal Herriko justiziaren aurka daudenak.
Bi baliabide literario agertzen dira errepika eta paralelismoa.5.ahapaldikoko poema honetako bigarren ahapaldian errepika gertatzen da kontra lerro askoetan azaltzen delako jarraian eta hirugarren ahapaldian paralelismoa dago egitura berdineko lerroak edo estrofak agertzen direlako. 4.ahapaldian ere beste paralelismo bat azaltzen da, defendituko du lau aldiz errepikatzen da nire aitaren etxea ere bai eta nola egitura berbera duten hainbat lerrotako esaldiek poaralelismoa agertzen dela esan daiteke.